Οι «Νόμοι της Μνήμης» και η Γενοκτονία*
Ο δημόσιος
διάλογος για τον υπό ψήφιση «αντιρατσιστικό» νόμο ελάχιστα ασχολήθηκε με το ρατσισμό και την
καταπολέμηση της ρατσιστικής βίας.[1] Βγήκε αμέσως «εκτός θέματος»,
μετατοπίστηκε στην άρνηση των γενοκτονιών κι έφερε απροσδόκητα στο προσκήνιο
τους λεγόμενους «νόμους της μνήμης».
Πρόκειται
για μια σειρά αμφιλεγόμενων και διχαστικών νόμων που κατατάσσουν ως ποινικό
αδίκημα τη δημόσια άρνηση των
γενοκτονιών και των εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας. Η αρχή έγινε το 1990
στη Γαλλία με το νόμο Gayssot, που θέσπισε ποινές
φυλάκισης και μεγάλα πρόστιμα για τους αρνητές του Ολοκαυτώματος. Έκτοτε το
φαινόμενο πήρε διαστάσεις, με διάφορους μνημονικούς νόμους για το Ολοκαύτωμα,
τη Γενοκτονία των Αρμενίων, το ρατσισμό, την αποικιοκρατία και το δουλεμπόριο. Διατάξεις
για τα αδικήματα της άρνησης του Ολοκαυτώματος και των γενοκτονιών
περιλαμβάνονται σήμερα και στην ποινική νομοθεσία πολλών ευρωπαϊκών κρατών, ενώ
σε ορισμένες χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης και της ανατολικής Ευρώπης
αδίκημα θεωρείται και η δημόσια άρνηση των «εγκλημάτων του κομμουνισμού».