“…της ανθρωποεμπορίας των λαών”. Η Σύμβαση της Λωζάννης για την Ανταλλαγή των πληθυσμών

“…της ανθρωποεμπορίας των λαών”* 

Η Σύμβαση της Λωζάννης για την Ανταλλαγή των πληθυσμών

Η τελευταία πράξη του μικρασιατικού δράματος γράφτηκε από τη διεθνή διπλωματία στη Συνδιάσκεψη Ειρήνης της Λωζάννης, η οποία συγκλήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 1922 (νέο ημερ.) για να διευθετήσει τα εκκρεμή ζητήματα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και της Μικρασιατικής Καταστροφής. Αποτέλεσμα των πολύμηνων εργασιών της υπήρξε η τελική Συνθήκη Ειρήνης της 24ης Ιουλίου 1923, με την οποία τερματίστηκε η εμπόλεμη κατάσταση που είχε συνταράξει την Ανατολή από το 1914 μέχρι το 1922.

Η ελληνική κρίση και τα διδάγματα της Ιστορίας

Η ελληνική κρίση και τα διδάγματα της Ιστορίας*

Γιορτινές οι μέρες, αλλά η ατμόσφαιρα στην Ελλάδα καταθλιπτική. Το χειρότερο δεν είναι η απειλή της οικονομικής κατάρρευσης και η γενικευμένη κοινωνική κρίση. Ούτε η διεθνής απαξίωση της χώρας, ο χλευασμός των άλλων, τα δηλητηριώδη σχόλια των ξένων μέσων ενημέρωσης. Ούτε ακόμη ο διάχυτος φόβος και η ανασφάλεια για το μέλλον της πατρίδας και των παιδιών μας. Το πιο ανησυχητικό είναι ότι ο λαός μας έχει χάσει το αίσθημα της αυτοεκτίμησης και της αυτοπεποίθησης. Η απαισιοδοξία διαπερνά όλη τη δημόσια σφαίρα και διαχέεται και στην ιδιωτική.

«Δειλοί, μοιραίοι κι άβουλοι αντάμα, προσμένουμε ίσως κάποιο θάμα»; Αυτοί που πιστεύουν ότι το «παν απόλλυται», ότι ζούμε στην εποχή του «finis Graeciae» (του τέλους της Ελλάδος), ότι αυτό το «κράτος» είναι ανίκανο κι αυτός ο λαός άχρηστος, όλοι αυτοί πρέπει να θυμηθούν ή να μάθουν ότι αυτή η χώρα κι αυτός ο λαός έχουν αστείρευτες δυνάμεις, ότι μπόρεσαν στο παρελθόν να ξεπεράσουν πολύ μεγαλύτερες κρίσεις και να αναγεννηθούν από τις στάχτες τους.

Προσφυγικές σελίδες της Καβάλας: Οι εκτιμητικές επιτροπές

Προσφυγικές σελίδες της Καβάλας: Οι εκτιμητικές επιτροπές

Οι προσφυγικές αποζημιώσεις και οι εκτιμητικές επιτροπές

Ένα από τα πλέον δυσεπίλυτα προβλήματα της προσφυγικής αποκατάστασης ήταν το ζήτημα των αποζημιώσεων. Η ελληνοτουρκική Σύμβαση περί ανταλλαγής των πληθυσμών, που συνομολογήθηκε στη Λωζάννη τον Ιανουάριο του 1923, όριζε ότι ο “μετανάστης” έπρεπε να λάβει, στη χώρα εγκατάστασής του, περιουσία ίσης αξίας με αυτήν που εγκατέλειψε στην πατρίδα του. Την εκτίμηση της συνολικής αξίας των εκατέρωθεν περιουσιών ανέλαβε μια “Μικτή Επιτροπή” με 11 μέλη, 4 από την Ελλάδα, 4 από την Τουρκία και 3 εκλεγμένα από την Κοινωνία των Εθνών. Αν μετά την ολοκλήρωση του έργου της επιτροπής προέκυπτε χρεωστικό υπόλοιπο σε βάρος της μίας χώρας, αυτή αναλάμβανε την υποχρέωση της καταβολής του.[*]

Προκειμένου να βοηθήσει το έργο της ελληνικής αντιπροσωπείας στη “Μικτή Επιτροπή”, το Μάιο του 1924 συστάθηκε στο Υπουργείο Γεωργίας η Γενική Διεύθυνση Ανταλλαγής Πληθυσμών, με σκοπό να συγκεντρώσει τα στοιχεία για τις περιουσίες των ανταλλάξιμων ελληνορθόδοξων πληθυσμών που προσέφυγαν στην Ελλάδα και να προβεί στην οριστική τους εκτίμηση.