Αποχαιρετώμεν την Καβάλλαν... Εκπατρισμός Καβαλιωτών στα χρόνια της οικονομικής κρίσης, 1930-1933

Αποχαιρετώμεν την Καβάλλαν...

Εκπατρισμός Καβαλιωτών στα χρόνια της οικονομικής κρίσης, 1930-1933

(Ανάρτηση στο FB, 28-12-2019)

Αναμνηστική φωτογραφία από την αναχώρηση των Καβαλιωτών για τη Νέα Καβάλα

Στα χρόνια της οικονομικής κρίσης (1930-1933) το αίτημα για “αραίωση” της Καβάλας παίρνει σάρκα και οστά, με την αποσυμφόρηση του καπνεργατικού επαγγέλματος.

Η πιο γνωστή περίπτωση είναι η αγροτική αποκατάσταση 200 οικογενειών στην περιοχή της αποξηραμένης λίμνης Αρτζάν-Αιματόβου του Κιλκίς (35 εγκαταστάθηκαν στο Χρυσόκαμπο, 33 στο Λιμνότοπο, 62 στη Σιταριά και 70 στη Νέα Καβάλα, όνομα που δόθηκε από τους κατοίκους σε ανάμνηση της πόλης που εγκατέλειψαν). Τον Αύγουστο του 1934 ο Β. Χαντζίδης, πρόεδρος της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Καπνεργατών Αματόβου, απευθύνει χαιρετισμό στην Καβάλα: "[...] Εξ ονόματος των απερχομένων οικογενειών χαιρετίζομεν την πόλιν της Καβάλλας. Ευχόμεθα να ανατείλουν καλλίτεραι ημέραι διά την μητρόπολιν αυτήν της καπνικής κινήσεως […]. Η Καβάλλα υπήρξε πάντοτε στοργική εις τα τέκνα της και ημείς ευγνώμονες αποχαιρετώμεν αυτήν, με την ελπίδα ότι εις την νέαν μας εγκατάστασιν θα φανώμεν αντάξιοι των παραδόσεων αυτής".

Την περίοδο 1932-1934 πολλές προσφυγικές οικογένειες αναζητούν μια νέα βιώσιμη πατρίδα. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της ομάδας των “Παντερμαλήδων” (Πανορμίων): Παρότι στην πατρίδα τους οι περισσότεροι είχαν ως κύριο επάγγελμα τη γεωργία και την αλιεία, εγκαταστάθηκαν στην Καβάλα («άνευ ουδεμιάς κρατικής ενισχύσεως και αρωγής») και ασχολήθηκαν με την επεξεργασία του καπνού. Κατά την περίοδο της κρίσης οδηγήθηκαν στην έσχατη ένδεια, "μέχρι του σημείου ώστε να αποθνήσκαμεν και της πείνης ακόμη, εάν δεν ελειτούργουν τα γνωστά λαϊκά συσσίτια". Το Μάρτιο του 1933 ζήτησαν από τη Γενική Διεύθυνση Εποικισμού Μακεδονίας να τους αποκαταστήσει ως αγρότες στο μεταξύ Νέας Καλλικράτειας και Νέας Τρίγλιας απαλλοτριωμένο σερβικό μετόχι, ώστε να επιδοθούν στη γεωργία και την αλιεία.

Ο εκπατρισμός των Καβαλιωτών αποτελούσε συχνό θέμα στην ειδησεογραφία του τοπικού τύπου: "Προχθές ζήσαμε μια μέρα θλιβερή. Είδαμε έκπληκτοι στην πλατεία Δόξης αραδιασμένες διάφορες αποσκευές: κρεβάτια, μπαούλα, κάσες, δέματα, καρέκλες, νοικοκυριά τέλος ολόκληρα και μπροστά τους είδαμε να στέκονται οι κάτοχοί τους, αποχαιρετίζοντας τους δικούς τους με δάκρυα και φιλιά.[...]". • "Τα ατμόπλοια της συγκοινωνίας σε κάθε πέρασμά των από το λιμάνι μας παραλαμβάνουν και μεταφέρουν σ’ άλλους τόπους δεκάδες οικογενειών. Η προκυμαία μας για δευτέρα φορά νοιώθει στο πλακόστρωτό της το πέλμα των εκπατριζομένων"[...]. • "Το δράμα του εκπατρισμού των συμπολιτών συνεχίζεται. Προχθές διά του ατμοπλοίου “Σύρος” ανεχώρησαν πεντήκοντα και πλέον οικογένειαι. […] Οι λυγμοί και τα δάκρυα των εκπατριζομένων, των συγγενών και φίλων επροκάλουν ρίγη φρικιάσεως εις τους περιπατητάς και πελάτας των κέντρων της Πλατείας Δόξης. Καημένη Καβάλλα!".

* Για την Οικονομική κρίση στην Καβάλα (1930-1933), Κυριάκος Λυκουρίνος, "Λαϊκά συσσίτια στην Καβάλα της οικονομικής κρίσης (1930-1933)", https://lykourinos-kavala.blogspot.com/2020/01/1930-1933.html