Ορφανά από τη Μικρά Ασία στην Καβάλα

 

Ορφανά από τη Μικρά Ασία στην Καβάλα

(ανάρτηση στο FB, 15 Ιανουαρίου 2021)

 

Ορφανά παιδιά Ελλήνων και Αρμενίων της Μικράς Ασίας στο λιμάνι της Καβάλας (1922-1923). Σε λίγο θα πατήσουν το χώμα της νέας πατρίδας τους…

Την επαύριον της Μικρασιατικής Καταστροφής χιλιάδες πρόσφυγες κατέκλυσαν την Καβάλα κι ανάμεσά τους πολλά ορφανά παιδιά. Στα τέλη Σεπτεμβρίου 1922 η πόλη δέχτηκε και “τα ορφανά της Σμύρνης” που μέχρι τότε φιλοξενούνταν στο μουσουλμανικό ορφανοτροφείο του Ισλαχανέ, στη Θεσσαλονίκη.

Τον Οκτώβριο ήρθε στην Καβάλα ο Υπουργός Περιθάλψεως Δοξιάδης και συγκλήθηκε σύσκεψη των τοπικών φορέων για το ζήτημα της περίθαλψης των προσφύγων και ιδιαιτέρως των πεντακοσίων (500) ορφανών. Διατυπώθηκαν διάφορες προτάσεις (για νοσοκομείο παίδων, συσσίτιο προσφυγοπαίδων κ.ά.), προκρίθηκε όμως η εισήγηση της διοίκησης για ίδρυση προσφυγικού ορφανοτροφείου.

Η απόφαση αυτή υποδηλώνει ότι τα κρατικά ορφανοτροφεία της Καβάλας και της ευρύτερης περιοχής, που είχαν ιδρυθεί το 1919 για την περίθαλψη των ορφανών της βουλγαρικής Κατοχής 1916-1918, δεν μπορούσαν να καλύψουν τις αυξημένες ανάγκες.*

Στο έργο της περίθαλψης των ορφανών προσφυγόπουλων αυτής της περιόδου ενεργητικό ρόλο ανέλαβε και η Φιλόπτωχος Αδελφότης Κυριών Καβάλας. Για τη στέγαση των 30-50 “ορφανών της Αδελφότητος” επιτάχτηκε από τις αρμόδιες αρχές ένα οίκημα κάτω από την εκκλησία του Αγίου Ιωάννου (το Χοροδιδασκαλείο Σ. Καραμανώλη). Το Δεκέμβριο του 1922 η Φιλόπτωχος αποφάσισε να προχωρήσει από την “περισυλλογή ορφανών” στην ίδρυση του «Ασύλου των Ορφανών Προσφυγοπαίδων», “υπό τύπον προσωρινότητος και δοκιμής”. Απώτερος στόχος της ήταν η δημιουργία ενός μεγάλου οργανωμένου ορφανοτροφείου, που θα περιλάμβανε και βιοτεχνική σχολή.

Ο φιλόδοξος στόχος της Αδελφότητος δεν υλοποιήθηκε. Τα ορφανά του Ασύλου συνεχώς λιγόστευαν, καθώς τα περισσότερα παραλαμβάνονταν από συγγενείς τους. Παράλληλα, ανασυγκροτήθηκε, όπως φαίνεται, το δημόσιο ορφανοτροφείο και, το σημαντικότερο, άρχισε να δραστηριοποιείται στην περιφέρεια της Καβάλας η “Near East Relief” (“Αμερικανική Περίθαλψις Εγγύς Ανατολής”)*. Έτσι τον Ιούλιο του 1923 το Άσυλο καταργήθηκε. Η Αδελφότητα παρέδωσε τα τελευταία ορφανά της στην Αμερικανική Περίθαλψη, ενώ τον εξοπλισμό και τα τρόφιμα του Ασύλου τα εκχώρησε στο κρατικό Ορφανοτροφείο. Ωστόσο η μέριμνά της για τα ορφανά συνεχίστηκε αδιάλειπτη, με οικονομικές ενισχύσεις, προσφορά τροφίμων, ασπρορούχων, ενδυμάτων κ.ά.

* Για τα ορφανοτροφεία της Ανατ. Μακεδονίας, τα πρώτα κρατικά ορφανοτροφεία στην Ελλάδα, βλ. άρθρο μας: «Τα ορφανά και τα απαχθέντα από τους Βουλγάρους παιδιά στην Ανατ. Μακεδονία κατά τη διάρκεια της Κατοχής 1916-1918…» (https://www.facebook.com/photo?fbid=3116100235156517&set=pcb.3116101341823073. 

Για το έργο της American Near East Relief στην περιοχή, βλ. https://lykourinos-kavala.blogspot.com/.../normal-0-false....

Η φωτ. προέρχεται από το αχρείο της Near East και μου δόθηκε από το φίλο Δημήτρη Τσαλκιτζή (“Ρίζες” Χαλάνδρίου).