Ένας δημοσιογράφος (Παντελής Καψής) στην Καβάλα των προσφύγων, 1926

 

Ένας δημοσιογράφος (Παντελής Καψής) στην Καβάλα των προσφύγων, 1926

(ανάρτηση στο FB, 30 Μαΐου 2021)

 

Σαν σήμερα πριν από 95 χρόνια - Στα τέλη Μαΐου 1926 ήρθε στην Καβάλα (μαζί με άλλους δημοσιογράφους που ακολουθούσαν τον περιοδεύοντα Γενικό Διοικητή Μακεδονίας και Θράκης) ο Παντελής Καψής, γνωστός εκδότης και δημοσιογράφος της Σμύρνης και μετά το 1922 των Αθηνών. Από το ύψωμα του σημερινού Αγίου Σίλα θαυμάζει την Καβάλα, “αναπαυομένην νωχελώς σαν οδαλίσκη Αιγυπτία μόλις εξελθούσα του λουτρού”. Ένα μικρό απόσπασμα από την ανταπόκρισή του:

“Και ενώ συνωμίλουν ακόμη με τον κύριον Π. ήρξατο ο εκκωφαντικός ήχος των σειρήνων των εργοστασίων, αγγέλων την λήξιν της εργασίας. Και εγέμισαν αμέσως οι δρόμοι από εργατικόν κόσμον επιστρέφοντα εκ της εργασίας εις τας οικίας του. Εργάται και εργάτιδες. Μεγάλοι και μικροί. Καθ’ ομάδας και κατά ζεύγη.

Τα μικρά μαγαζάκια των μικροπωλητών, τα καφενεδάκια και οι ταβερνίτσες εγέμισαν εν ακαρεί από θαμώνας και οι λατέρνες ήρχισαν ανακρούουσαι τους ανατολίτικους σκοπούς, σκοπούς που έμοιαζαν σαν ένα κλάμα, σαν ένα μοιρολόι κάποιας σκλαβωμένης χώρας.

-Από πού είσαι παλλικάρι μου; ερωτώ έναν εργάτην. -Από τα Βουρλά. -Εσύ κοπέλλα μου; -Από την Προύσσα. Έπρεπε να το καταλάβω από τα φωτερά μάτια σου και τον άσπρο χιονάτο λαιμό σου. Εσύ η άλλη με τον πλούσιον κόλπον και με τα ρόδινα χείλη σίγουρα είσαι κόρη του Μαιάνδρου.

Από όλα τα μέρη της καταστραφείσης Ελλάδος είναι μαζευμένα εδώ, απομεινάρια της τρανής καταστροφής και εις την εργασίαν την τελείαν εύρον ανακούφισιν και την λησμοσύνην του παρελθόντος. Ευλογημένη να είσαι, ω εργασία!

Η Καβάλλα είναι κατ’ εξοχήν προσφυγούπολις, τα 3/5 του πληθυσμού της είναι πρόσφυγες. Απ’ αυτούς στρατολογούνται σήμερον οι εργάται. Αύριον θα περιέλθη εις χείρας των σίγουρα και το εμπόριον. Είναι ζωντανή η φυλή των προσφύγων”.